همه آنچه باید درباره استعلام شماره ثبت دارو بدانید

یکی از روش هایی که امروزه برای اطمینان از سلامت و کیفیت بالای انواع داروها، مکمل ها، لوازم آرایشی و بهداشتی، انواع محصولات غذایی و غیره انجام می گیرد، روش استعلام شماره ثبت دارو می باشد. شماره ثبت دارو در واقع همان کدی است که با نام IRC شناخته می شود و 16 رقمی است. در این نوشته به معرفی این کد 16 رقمی بسیار مهم و نحوه استعلام آن خواهیم پرداخت.

چه محصولاتی باید شماره ثبت دارو را دریافت کنند؟

دریافت و درج شماره ثبت دارو بر روی همه محصولاتی که مستقیماً بر روی سلامت و زندگی افراد اثرگذار می باشند، اجباری است. به این ترتیب همه محصولاتی که در حوزه محصولات خوراکی و غذایی قرار می گیرند، باید دارای این شماره باشند. همچنین انواع کالاهای بهداشتی و آرایشی و نیز انواع داروها و یا مکمل هایی که در داروخانه ها و یا فروشگاه های مختلف کوچک و بزرگ به فروش می رسند، باید شماره ثبت دارو را دریافت کنند.

نکته مهم آن است که معمولا پروسه دریافت کد IRC، پروسه طولانی و زمانبری است. دلیل آن هم این است که باید کارشناسان و متخصصان وزارت بهداشت و سازمان های زیرمجموعه آن، به خوبی و با دقت بسیار زیاد همه مدارکی که از سوی متقاضیان دریافت شماره ثبت دارو دریافت می کنند را بررسی نموده و از صحت و درستی آنها مطمئن شوند.

متقاضیان دریافت کد IRC برای محصولات بهداشتی و آرایشی باید مدارک متعددی را برای ثبت تقاضای خود ارائه کنند. از جمله این مدارک می تواند به برگه ای اشاره کرد که در آن نتیجه آنالیز میزان فلزات سنگینی ارائه شده که در محصول مورد نظر موجود هستند. همچنین باید برگه های نمونه برداری، فرمولاسیون تولید محصول، مواد اولیه، آنالیزهای میکروبی و شیمیایی و غیره را نیز تحویل دهند.

نکته اینجاست که این برگه ها تنها مدارک لازم نیستند. بلکه متقاضیان دریافت شماره ثبت دارو برای انواع محصولات آرایشی و بهداشتی، حتما باید گواهی تجاری شرکت خود و نیز بروشور و کاتالوگ محصول را هم ارائه کنند. علاوه بر اینها باید قبل از هر کاری کد GTIN یا همان شناسه تجاری فراورده را نیز دریافت کرده و آن را نیز ثبت کنند.

اما اگر متقاضی به دنبال دریافت کد IRC برای محصولات و مواد غذایی باشد، به مدارک متفاوتی نیاز دارد. برای مثال باید از قبل در سامانه TTAC ثبت نام کرده باشد. کد تجاری فراورده را دریافت کرده باشد و علاوه بر اینها بتواند برگه های مربوط به آزمایش و سنجش میزان کیفیت محصول را هم ارائه کند. البته مدارک دیگری را نیز باید آماده و ارائه کند که در این بحث، بیش از این نمی توان به آنها پرداخت.

به هر حال دریافت شماره ثبت دارو اهمیت فوق العاده ای دارد و البته کاری سخت است. دلیل آن هم، همانطور که اشاره کردیم، اهمیت محصولات مورد نظر و تاثیر مستقیم آنها بر روی سلامتی و زندگی افراد مصرف کننده می باشد.

نحوه گرفتن استعلام شماره ثبت دارو

واقعیت این است که هرچقدر ثبت و دریافت کد IRC کار سختی است، گرفتن استعلام شماره ثبت دارو کار راحتی است. اصلی ترین روش آن است که وارد سایت وزارت بهداشت و سامانه TTAC شده و استعلام مورد نظر را گرفت. اما روش های ساده تری هم وجود دارند.

ساده ترین روش آن است که با استفاده از شماره تلفن گویا و نیز سامانه پیامکی که بر روی برچسب اصالت کالا درج شده است، استعلام شماره ثبت دارو را انجام دهیم. به این ترتیب که شماره 16 رقمی کد IRC محصول مورد نظر را که بر روی بدنه محصول درج شده است، به سامانه پیامکی و یا تلفنی ارسال کرده و منتظر پاسخ بمانیم.

روش بعدی که روش بسیار ساده تری هم هست، آن است که نرم افزار سامانه TTAC را بر روی گوشی های تلفن همراه خود نصب کرده و در کمترین زمان ممکن عمل استعلام شماره ثبت دارو را انجام دهید. این کار بسیار راحت است و همه افراد می توانند به سادگی آن را انجام دهند.

سایر روش ها

البته راه های پیچیده تری هم وجود دارند که بیشتر به درد شرکت ها و داروخانه ها می خورند. برای این کار باید وارد سامانه صدور پروانه ثبت به آدرس http://irc.fda.gov.ir/Home/HomePage شده و از طریق لیست فرآورده ها، مشخصات محصول مورد نظر و کد IRC آن را مشاهده کنند. نکته مهم آن است که این سامانه، همان سامانه ای است که برای ثبت و دریافت شماره ثبت دارو باید به آن مراجعه کرد. توجه داشته باشید که در این سامانه می توان اطلاعات دارویی و نیز فهرست دارویی کشور را نیز به دست آورد.

به هر حال می توان به روش ها و شیوه های گوناگونی استعلام شماره ثبت دارو را انجام داد. با انجام این کار نیز می توان از اصالت، سلامت و کیفیت محصول مورد نظر مطمئن شد.

یک نکته بسیار مهم

در این میان نکته بسیار مهمی وجود دارد که بسیاری از افراد آن را نادیده می گیرند. برخی گمان می کنند اگر محصول مورد نظر دارای کد IRC باشد، محصول معتبر و مناسبی است و می توانند بدون هیچ مشکلی از آن استفاده کنند.

همچنین برخی افراد نیز فقط به گرفتن استعلام شماره ثبت دارو اکتفا کرده و به محض مشاهده اطلاعات ارائه شده از سوی سامانه های مختلف، تصور می کنند که محصول مورد نظر هیچ اشکالی ندارد و می توانند با اطمینان خاطر از آن استفاده کنند.

واقعیت این است که همه این تصورها اشتباه است. متاسفانه با وجود کالاهای قاچاق و تقلبی متعددی که در بازار وجود دارند، نمی توان فقط به وجود شماره ثبت دارو بر روی محصول اعتماد کرده و باید حتما استعلام آن را دریافت کرد. همچنین صرف گرفتن استعلام شماره ثبت دارو و دریافت اطلاعات درباره محصول ثبت شده در سامانه های مربوطه، به معنای آن نیست که محصول قابل اطمینان است. بلکه باید قبل از مصرف آن، حتما اطلاعات به دست آمده را با اطلاعات درج شده بر روی بدنه محصول تطابق داد.

اگر اطلاعات هیچ تفاوتی با یکدیگر نداشتند، می توان با اطمینان خاطر از سلامت و اصل بودن محصول، از آن استفاده کرد. اما در صورت هرگونه مغایرت میان این اطلاعات، باید از مصرف محصول مورد نظر خودداری کرده و هرچه سریع تر در این باره به سازمان های مسئول اطلاع داد.