این مقاله ضمن معرفی شناسه اصالت قطعات خودرو، در مورد اهمیت و ضرورت آن توضیح می دهد. سپس اطلاعات لازم جهت قوانین مربوطه و نحوه دریافت آن ارائه خواهد داد. با دانستن این نکات درباره شناسه اصالت قطعات خودرو، دیگر بجای لوازم یدکی تقلبی و فیک کالای با کیفیت اورجینال و اصل شرکتی را بخرید!
شناسه اصالت قطعات خودرو و نحوه دریافت آن
شناسه اصالت قطعات خودرو یکی از موارد ضروری و الزامی برای تمام تولیدکنندگان و واردکنندگان قطعات خودرو است. این شناسه که در واقع کدی 13 رقمی و منحصر به فرد است، مشخصات مختلف محصول را نشان می دهد. دریافت و درج این کد به دلیل اهمیت و مزایایی که برای اقتصاد و جامعه دارد به لحاظ قانونی الزامی است. متقاضیان برای دریافت این کد باید به سامانه جامع تجارت ایران مراجعه نمایند. ضمانت اجرایی عدم دریافت و نصب این شناسه برای تمام قطعات مشمول، سنگین و سخت گیرانه است. طوری که با کالای بدون شناسه کالا و شناسه رهگیری، به عنوان کالای قاچاق برخورد می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شناسه اصالت قطعات خودرو، اهمیت و مفاد قانونی مرتبط با آن، همچنین نحوه دریافت این شناسه، در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
شناسه کالا و شناسه رهگیری در تعاریف قانونی
ابتدا جهت آشنایی شما با اصطلاحات شناسه کالا و شناسه رهگیری، تعاریف قانونی مرتبط را ارائه می دهیم. طبق بند (ذ) ماده 1 قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا: «شناسه کالا شناسه ای چند رقمی که مبتنی بر یک نظام جامع طبقه بندی کالا است و مشخصات ماهوی هر قلم کالا احصاء و در یک سامانه ثبت می شود و به صورت رمزینه (بارکد) و یا نظایر آن بر روی کالا نصب یا درج می گردد.»
طبق بند (ر) ماده 1 قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا: «شناسه رهگیری شناسه ای چند رقمی مبتنی بر شناسه کالا است و به منظور منحصر به فرد نمودن هر واحد کالا به کلیه کالاهای دارای بسته بندی با ابعاد مشخص اختصاص می یابد. ماهیت، مالکیت و موقعیت کالا در هر نقطه از زنجیره تامین، مبتنی بر این شناسه قابل استعلام و رهگیری است و در قالب یک رمزینه بر روی کالاهای مزبور نصب یا درج می شود.»
طبق تعریف پایگاه آموزش و اطلاع رسانی سامانه جامع تجارت ایران، شناسه کالا عبارتست از:
«شناسه ای که به مجموعه ای از خصوصیات ماهیتی کالا (نظیر نوع، جنس، مدل، نام تجاری که در شرح تجاری کالا موثر است) تخصیص داده می شود و با ثبت فیلدهای توصیفی در سامانه شناسه کالا توسط کاربر، صادر می شود. بر اساس قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا مصوبه سال 1392، این شناسه به عنوان زبان مشترک و عامل شناسایی کالا در زنجیره تجاری کشور شناخته می شود. شناسه کالا ممکن است شناسه داخلی باشد که توسط سامانه شناسه کالا به کالا تخصیص داده می شود و یا اینکه شناسه معتبر بین المللی مانند شناسه GTIN باشد؛ در هر صورت کاربرد این شناسه به عنوان کلید کد شناسنامه کالاست و با استعلام آن از سامانه شناسه کالا، اطلاعات شناسنامه کالا در اختیار استعلام کننده قرار داده می شود.»
تفاوت شناسه کالا و شناسه اصالت
با توجه به تعاریف ارائه شده شناسه کالا و شناسه اصالت (شناسه رهگیری) شباهت بسیار زیادی دارند. تفاوت مهم این است که شناسه کالا مربوط به هر قلم کالا بوده ولی شناسه رهگیری مربوط به هر واحد کالا است. به عنوان مثال فرض کنید از قطعه x، در یک کارخانه و در یک تاریخ، هزار عدد تولید شده است. تمام این هزار عدد شناسه کالای یکسان ولی شناسه رهگیری متفاوت دارند. شناسه کالا این قطعه را سایر قطعات متمایز می کند، ولی شناسه رهگیری هر قطعه را از 999 قطعه مشابه خود و همچنین سایر قطعات متمایز می کند. همچنین شناسه کالا، ارقام اول شناسه اصالت است.
شناسه اصالت قطعات خودرو چیست؟
شناسه اصالت قطعات خودرو کدی 13 رقمی و در واقع همان شناسه رهگیری است که برای تجهیزات و قطعات مختلف خودرو صادر می گردد. طوری که هر قطعه کد و شناسه اختصاصی و منحصر به فرد خود را دارد. هر شناسه بیانگر اطلاعات منحصر به فرد محصول است که از قبل در سامانه جامع تجارت ایران، ثبت شده است. تمام قطعات تولید داخلی یا وارداتی، جهت توزیع در بازار، باید این شناسه را با خود داشته باشند. این شناسه بیانگر ماهیت و مالکیت کالا بوده و نشان می دهد که قطعه مربوطه از چه کیفیتی برخوردار است و اینکه به صورت قانونی تولید یا وارد شده است. زیرا کالاهایی که موفق به دریافت شناسه اصالت شده اند، در یک فرآیند نظارتی قانونی مورد ارزیابی قرار گرفته اند. بنابراین استفاده از شناسه اصالت قطعات خودرو برای تمام تولیدکنندگان و واردکنندگان قطعات خودرو الزام قانونی دارد، در غیر این صورت طبق مقررات قاچاق کالا با آنها برخورد خواهد شد.
نکته قابل توجه در مورد شناسه اصالت کالاهای مختلف از جمله قطعات خودرو، این است که باید قابل رهگیری و شناسایی باشد. کد مربوط به شناسه باید قابل استعلام بوده و اطلاعات شناسنامه کالا را در اختیار قرار دهد. بنابراین صرفا وجود لیبل با کد 13 رقمی، نشان دهنده کیفیت و قانونی بودن آن نیست.
اهمیت و ضرورت شناسه اصالت کالا
شناسه اصالت کالا برای گروه بزرگی از محصولات ضرورت دارد. محصولات دارویی، غذایی و همچنین محصولاتی که سلامت و کیفیت آنها برای عموم مردم اهمیت زیادی دارد. انواع شناسه اصالت کالا مانند شناسه اصالت قطعات خودرو نشان دهنده این است که کالا از کیفیت مناسبی برخوردار است. زمانی که مشتری قصد خرید محصول یا قطعه ای را دارد، باید بتواند از کیفیت آن مطمئن باشد. خرید قطعه بی کیفیت، علاوه بر مضرات اقتصادی، ممکن است به قیمت جان او و عزیزانش تمام شود. زمانی که این قطعه دارای شناسه کالا و شناسه رهگیری باشد، خریدار می تواند کد مربوطه را رهگیری کرده و از کیفیت آن اطمینان حاصل نماید. علت دیگر اهمیت این شناسه همسان سازی قیمت های قطعات در بازارهای مختلف است. در این صورت امکان سوء استفاده محتکران و سوداگران کاهش پیدا می کند. مهم ترین علل اهمیت این شناسه جلوگیری از قاچاق کالا و فرار مالیاتی است. این دو مورد در تیترهای بعد به صورت مفصل توضیح داده خواهد شد.
شناسه قطعات خودرو، ابزاری برای جلوگیری از قاچاق کالا
ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا، مصوب 1392، بیان می دارد: «به منظور شناسایی و رهگیری کالاهای خارجی که با تشریفات قانونی وارد کشور می شود و تشخیص آنها از کالاهای قاچاق یا فاقد مجوزهای لازم از قبیل کالای جعلی، تقلبی، غیر بهداشتی و غیر استاندارد، ترخیص کالای تجاری منوط به ارائه گواهی های دریافت شناسه کالا، شناسه رهگیری، ثبت گواهی ها و شماره شناسه های فوق توسط گمرک است. در هر حال توزیع و فروش کالاهای وارداتی منوط به نصب این دو شناسه است و در غیر این صورت کالاهای مذکور قاچاق محسوب می شود.
این ماده قانونی 3 تبصره دارد. در تبصره 1 آمده است: «وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است با همکاری دستگاه های تخصصی مرتبط، برای شناسایی و رهگیری کالا از بدو ورود تا سطح عرضه، سامانه ای با بهره گیری از فناوری های نوین از جمله رمزینه دو یا چند بعدی، ایجاد و امکان بهره گیری دستگاه های مرتبط را از سامانه مزبور فراهم نماید.
تبصره 2 بیان می دارد: «توزیع و فروش کالاهایی که با استفاده از هر گونه معافیت قانونی از قبیل ملوانی و تعاونی مرزنشینان به کشور وارد شده است، در هر نقطه از کشور، منوط به نصب شناسه کالا و شناسه رهگیری می باشد. تشریفات قانونی این کالاها با رعایت ماده 9 قانون ساماندهی مبادلات ارزی مصوب 6/7/1384 و ماده 120 قانون امور گمرکی مصوب 22/8/1390، انجام می شود.
تبصره 3 بیان می دارد: «آیین نامه اجرایی این ماده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری ستاد و دستگاه های اجرایی عضو آن با لحاظ زمان بندی، اولویت کالایی و روش نصب شناسه کالا و شناسه رهگیری بر روی کالا و نحوه تخصیص نیازهای فنی هر دستگاه، ظرف سه ماه تهیه می شود و به تصویب هیئت وزیران می رسد.»
طرح مبارزه با کالای قاچاق و ناایمن لوازم یدکی و قطعات خودرو
همان طور که در تعریف شناسه کالا ذکر شد، کاربرد اصلی شناسه اصالت قطعات خودرو، جلوگیری از قاچاق کالا است. قاچاق کالا تاثیرات منفی گوناگونی بر تولید ناخالص داخلی کشورها داشته و همچنین باعث آشفتگی قیمت در بازار می شود. این مساله باعث سلب اعتماد از مصرف کنندگان نیز می گردد. بنابراین در کشورهای مختلف سیاست های سخت گیرانه ای برای ممانعت از ورود و توزیع کالاهای قاچاق اعمال می گردد.
در ایران نیز قوانین و مقرراتی برای این امر وضع شده است. در قسمت قبل ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تشریح شد. در این قسمت به طرح مبارزه با کالای قاچاق و ناایمن در لوازم یدکی و قطعات خودرو اشاره می گردد. این طرح نه تنها جلوگیری از قاچاق را دنبال می کند، بلکه افزایش کیفیت قطعات خودرو در سطح استانداردهای بین المللی را نیز مد نظر دارد. توانمند سازی قطعه سازان داخلی از دیگر اهداف این طرح است.
الزام به استفاده از شناسه اصالت قطعات خودرو یکی از تاکیدات این طرح بوده و عدم استفاده از این شناسه جرم محسوب می شود. کلیه واحدهای واردات، تولید و توزیع قطعات خودرو ملزم به اخذ و درج شناسه کالا و شناسه رهگیری بر روی 55 قلم کالای مشمول طرح مبارزه با کالای قاچاق، ناامن و تقلبی قطعات خودرو و لوازم یدکی، هستند. در غیر این صورت فعالیت آنها غیرقانونی تلقی شده و با متخلفان برخورد خواهد شد. در مورد جزئیات این اقلام در قسمت های بعد مقاله توضیحات کاملی ارائه خواهد شد.
فرار مالیاتی ممنوع
درآمد مالیاتی یکی از مهم ترین منابع تامین مالی دولت ها محسوب می شود. ارتباط مثبتی بین افزایش درآمد مالیاتی و رشد اقتصادی وجود دارد. این مساله به ویژه در کشورهایی که اقتصاد آنها متکی به نفت نباشد، صدق می کند. درآمد مالیاتی ابزاری موثر در سیاست گذاری دولت ها بوده و اتکای دولت به درآمد مالیاتی، نشانه سلامت اقتصاد است. زمانی که این درآمد سهم قابل توجهی از درآمد دولت را تشکیل دهد، کیفیت خدمات عمومی دولت ها نیز افزایش خواهد یافت. از این رو فرار مالیاتی آسیب زیادی به اقتصاد جامعه و به تبع آن کل جامعه وارد می کند.
شناسه اصالت کالاهای مختلف از جمله شناسه اصالت قطعات خودرو، ابزاری توانمند و کارا برای جلوگیری از فرار مالیاتی است. زیرا امکان شناسایی کالاهای قاچاق را به سرعت فراهم می آورد. البته در این زمینه نظارت و هوشیاری عموم مردم و مصرف کنندگان نیز ضرورت دارد. زیرا باید نسبت به این شناسه و اهمیت آن آگاهی داشته و قبل از خرید قطعات مورد نیاز خود، نسبت به رهگیری و شناسایی اصالت آنها، اقدام نمایند. در صورت مشاهده اقلام غیرقانونی و تقلبی موضوع را به مراجع مسئول گزارش دهند.
کدام یک از قطعات خودرو ملزم به دریافت شناسه اصالت هستند؟
الزام درج شناسه کالا و شناسه رهگیری برای قطعات خودرو، در ابتدا با دو گروه کالایی باتری و کمک فنر آغاز شد. سپس طبق طرح مبارزه با کالای قاچاق، ناایمن و تقلبی قطعات خودرو، 53 قطعه دیگر هم به آن افزوده شد. تغییر اخیر از 15 مرداد 1402 الزامی شده است. این تعداد 80% مصرف بازار را در بر می گیرد. گام بعدی ساماندهی بازار لوازم یدکی و قطعات خودرو، مشمول 150 قلم کالا خواهد بود. شرح این 55 قلم در جدول زیر آمده است.
نحوه دریافت شناسه کالا برای قطعات خودرو
تمام واحدهای تولید و واردات قطعات خودرو، برای دریافت شناسه اصالت قطعات خودرو، باید به سامانه جامع تجارت ایران به آدرس https://www.ntsw.ir/، مراجعه نمایند. بعد از ثبت نام به عنوان کاربر جدید و ارائه اطلاعات اولیه، نام کاربری و رمز عبور دریافت خواهند کرد.
در مرحله بعد متقاضیان اعم از شخص حقیقی، حقوقی، ابتدا لازم است برای دریافت شناسه کالا اقدام نمایند. برای این منظور وارد سایت سامانه مذکور شده و با نام کاربری و رمز عبور خود وارد می شوند. سپس برای تعیین نقش خود، یکی از گزینه های شناسه صنفی یا کارت بازرگانی را انتخاب می کنند.
در صفحه جدید، از قسمت منوی سمت راست گزینه فهرست کالاهای وارداتی را انتخاب نموده و کالای جدید را ثبت می نمایند. نوع کالا را قطعات خودرو تعیین کرده و سپس شناسه بین المللی GTIN را وارد می کنند. متقاضی باید قبل از ورود به این سامانه، این شناسه را از مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات دریافت نکرده باشند.
در صفحه بعدی لازم است تمام فیلدهای مرتبط با توصیف اجباری قطعات خود را تکمیل نمایند. در مرحله بعد ویژگی های تکمیلی وارد می شود. البته تکمیل این قسمت اجباری نبوده و می توانند آنها را خالی گذاشته و عبور کنند. بعد از بارگذاری مستندات مربوطه، اطلاعات ثبت شده به صورت پیش نمایش ارائه خواهد شد. در صورت تایید متقاضیان، ثبت نهایی می گردد. حال شناسه کالای مورد نظر ایجاد شده و از طریق منوی سمت راست حساب کاربری قابل دسترس است.
نحوه دریافت شناسه اصالت قطعات خودرو
بعد از دریافت شناسه کالا، نوبت به شناسه رهگیری یا شناسه اصالت قطعات خودرو می رسد. برای این منظور متقاضی وارد حساب کاربری خود شده و گزینه «اظهار موجودی» را انتخاب می کند. سپس شناسه کالا و تعداد قطعات خودرو را، اعم از تولیدی یا وارداتی، در فیلدهای مربوطه تکمیل می نماید. در نهایت یک فایل با فرمت اکسل حاوی شناسه اصالت قطعات خودرو، توسط سامانه جامع تجارت ایران، ارائه می گردد. نکته مهم این است که بعد از دریافت، لازم است حتما شناسه کالا و شناسه اصالت، به صورت لیبل بر روی قطعات مورد نظر، درج گردد.
ضمانت اجرایی عدم درج شناسه اصالت قطعات خودرو
در بخش های قبل مقاله در مورد چیستی شناسه اصالت قطعات خودرو، اهمیت و ضرورت آن صحبت کردیم. همچنین مفاد قانونی مرتبط با آن از جمله ماده 1 و 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، طرح مبارزه با کالای قاچاق، ناایمن و تقلبی لوازم یدکی و قطعات خودرو، تشریح و 55 قلم کالای مشمول این طرح فهرست شدند. در ادامه نحوه دریافت شناسه کالا و شناسه اصالت قطعات خودرو توضیح داده شد.
حال در مورد ضمانت اجرایی عدم دریافت و درج شناسه اصالت قطعات خودرو بر روی اقلام مشمول طرح یاد شده، صحبت خواهیم کرد. این موارد در ماده 16 آیین نامه اجرایی ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مورد بررسی قرار گرفته است. طبق این ماده قانونی اولا اگر برای کالاهای تولیدی یا وارداتی شناسه اصالت صادر نشده باشد، دستگاه های متولی سامانه های حمل و نقل، از اقدام برای صدور اسناد جهت حمل این کالاها خودداری خواهند کرد. در ثانی حمل این کالاها برای شرکت های حمل و نقل ممنوع بوده و همچنین قبض انبار برای آنها صادر نخواهد شد. پذیرش و نگهداری کالاهای بدون شناسه اصالت، برای تمام انباردارها به جز اماکن گمرکی برای کالاهای وارداتی، ممنوع است. لازم به ذکر است کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که از انبارها در سراسر کشور استفاده می کنند، لازم است اطلاعات هویتی خود و واحد مربوطه را در سامانه انبارها، در سامانه جامع تجارت ایران، ثبت نمایند. شرح کامل این آیین نامه در قسمت بعد خواهد آمد.
مهم ترین ضمانت اجرایی برای قانون و طرح یاد شده این است که بر اساس اعلام معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت، تمام محصولاتی که برای آنها شناسه اصالت دریافت و درج نشده است، کالای قاچاق محسوب می گردند. بنابراین مشمول مقررات قاچاق خواهند بود.
ترخیص و حمل و نقل کالاهای مشمول طبق ماده 16 آیین نامه اجرایی ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز
«رهگیری کالاهای مشمول از بدو ورود یا تولید تا سطح عرضه، مطابق ترتیبات زیر توسط وزارت و با همکاری سایر دستگاه های اجرایی و به صورت هماهنگ با سامانه های موضوع آیین نامه اجرایی مواد 5 و 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز صورت می پذیرد:
الف) گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است قبل از ترخیص کالاهای تجاری مشمول، نسبت به دریافت گواهی الکترونیکی و شناسه های رهگیری از سامانه جامع تجارت، اقدام و مطابق قوانین عمل کند.
ب) وارد کنندگان و تولید کنندگان کالاهای مشمول موظفند هنگام حمل کالا از مبادی گمرکی یا تولیدی، اطلاعات شناسه های رهگیری مربوط را که در سامانه جامع تجارت ثبت شده، در اختیار شرکت های حمل و نقل قرار دهند و همچنین موظف اند طبق ضوابط اعلامی کارگروه موضوع تبصره ماده 11 این آیین نامه، نسبت به نصب یا درج شناسه اقدام نمایند.
پ) دستگاه های متولی سامانه حمل و نقل موظفند در خصوص حمل کالاهای مشمول، ثبت شناسه های رهگیری از سوی شرکت های حمل و نقل را در سامانه حمل و نقل مربوطه الزامی نموده و قبل از صدور اسناد حمل، از سامانه رهگیری کالا، استعلام سیستمی نمایند و از صدور اسناد حمل برای مواردی که مورد تایید سامانه رهگیری نیست، خودداری نمایند.
تبصره 1- شرکت های حمل و نقل موظف اند برای حمل کالاهای مشمول، شناسه رهگیری در سطح بسته بندی اظهار شده توسط متقاضی را از متقاضیان حمل دریافت نموده و در سامانه جامع حمل و نقل مربوط ثبت نمایند و از حمل محموله هایی که شناسه رهگیری ندارند، خودداری نمایند.
تبصره 2- اشخاصی که مستقلا به حمل و نقل درون شهری و بین شهری کالا مبادرت می نمایند موظف اند نسبت به دریافت بارنامه از شرکت های حمل و نقل یا سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای اقدام نمایند.»
انبارش و انتقال مالکیت کالاهای مشمول طبق ماده 16 آیین نامه اجرایی ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز
ادامه ماده 16 آیین نامه اجرایی ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در ارتباط با انبارش و انتقال مالکیت کالاهای مشمول به این شرح است:
« ت) وزارت موظف است در خصوص انبارش کالاهای مشمول، ثبت شناسه های رهگیری در سطح بسته بندی اظهار شده توسط متقاضی را در سامانه جامع انبارها الزامی نموده و قبل از صدور قبض انبار، از سامانه رهگیری استعلام سیستمی نماید و از صدور قبض برای مواردی که مورد تایید سامانه رهگیری نیست، خودداری نمایند.
تبصره- انباردارها به استثنای اماکن گمرکی در خصوص کالاهای وارداتی، موظف اند برای انبارش کالاهای مشمول، شناسه های رهگیری در سطح بسته بندی اظهار شده توسط متقاضی را از متقاضیان انبارش دریافت نموده و در سامانه جامع انبارها ثبت نمایند و از انبارش کالاهایی که شناسه رهگیری ندارند، خودداری نمایند.
ث) وزارت موظف است در سامانه جامع تجارت امکان انتقال مالکیت کالاها بر اساس شناسه های رهگیری را فراهم نماید.
تبصره- هرگونه انتقال مالکیت کالاهای مشمول طرح باید توسط سامانه های مربوطه به همراه شماره شناسه رهگیری کالا ثبت شده و برای سامانه رهگیری از طریق سامانه جامع تجارت ارسال شود.»
لزوم انبارداری صحیح در توزیع لوازم یدکی و قطعات خودرو
لوازم یدکی شامل قطعات بسیار زیاد و متنوعی است؛ در ابعاد و اشکال مختلف و با متریال متفاوت، از پیچ و مهره و لامپ کوچک چراغ ترمز گرفته تا پیستون بزرگ فولادی و سپر. بعضی از آنها بسیار شبیه هم هستند اما تفاوت عملکردی زیادی دارند. بنابراین در یک فروشگاه لوازم یدکی، نوع انبارداری بسیار اهمیت دارد. این انبارداری باید ویژگی های خاصی داشته باشد که در عین سرعت، سلامت محصول و نیاز مشتری را تامین کند. نکاتی که باید در انبارداری و مدیریت توزیع لوازم یدکی، به خصوص در فروشگاه های بزرگ رعایت شوند، در ادامه ذکر خواهند شد.
نکاتی که باید در انبارداری قطعات خودرو رعایت شوند
اولین نکته مهم این است که تامین قطعات و لوازم یدکی مورد نیاز مشتری، برای تعمیر یا تعویض، باید در کوتاه ترین زمان ممکن، بدون خطا و اشتباه انجام شود. پس سیستم انبارداری باید ظرفیت و قابلیت چنین عکس العملی را داشته باشد. نکته مهم دیگر این است که لیست موجودی انبار باید کاملا دقیق و به روز باشد. یعنی با هر تغییر کوچک، اعم از فروش و خروج کالا، برگشت یا تعویض کالای خریداری شده، در لیست انبارداری تغییر لازم اعمال شود.
برای کاهش هزینه های جانبی، روش انبارداری و محل نگهداری هر کدام از قطعه ها باید به نحوی باشد که دسترسی به همه آسان بوده و در عین حال سلامت قطعات تامین شود. برای این منظور نظم و طبقه بندی درست و اصولی اهمیت زیادی دارد. فضای آشفته نه تنها کیفیت انبارداری و سرعت پاسخگویی به مشتری را کاهش داده، بلکه امکان سرقت را نیز فراهم می کند. این نظم باید به گونه ای باشد که قطعات پر مصرف و قطعات کم مصرف شناسایی شوند. سپس هر کدام در مناسب ترین محل نگهداری شوند.
شارژ صحیح و به موقع یکی از اصول مهم در انبارداری به ویژه انبارداری قطعات خودرو است. باید برای هر قلم کالا، حداقل تعداد به گونه ای تعریف شود که مشتری دست خالی برنگردد. نکته مهم دیگر این است که از خرید قطعات غیر ضرور و تجمع بیش از حد اجتناب شود.
دستگاه بارکدخوان و هندهلد در توزیع لوازم یدکی
حتما در فروشگاه های مختلف، دستگاه های بارکدخوان را مشاهده نموده اید. با این دستگاه، برای ثبت ورود و خروج کالا نیاز نیست که متصدی جزئیات اطلاعات مربوط به محصول را به صورت دستی یادداشت یا در سیستم وارد نماید، بلکه ثبت ورود و خروج کالاها به صورت مکانیزه انجام می شود. دستگاه بارکدخوان و هندهلد، از ابزارهای کمکی برای داشتن یک سیستم انبارداری دقیق، سریع و کارا است. نرم افزارهایی هم وجود دارند که با کمک این ابزارها، دقت، سرعت و کارایی سیستم انبارداری را افزایش داده و نیاز به دخالت مستقیم و مداوم انسان را کاهش داده اند.
برای استفاده از دستگاه بارکدخوان، تمام واحدهای کالای موجود در انبار، باید لیبل گذاری شوند. این لیبل ها کدهای منحصر به فردی دارند که نشانگر اطلاعات واحد کالای مربوطه هستند. از آن جایی که بعضی قطعات لوازم یدکی بسیار کوچک هستند، امکان لیبل گذاری بر روی آنها وجود ندارد، در این صورت باید بر اساس نوع قطعه، بسته بندی یا قفسه مربوطه لیبل گذاری انجام شود. در این حالت تعداد موجودی یا خروجی و ورودی، در اطلاعات یک قطعه به صورت اتومات ذخیره می گردد.
هندهلد مشابه بارکدخوان برای قرائت بارکد استفاده می شود. این دستگاه دارای سیستم عامل است و می تواند به نرم افزار انبارداری متصل شود. همچنین با این دستگاه کوچک می توان رسید مورد نیاز جهت ورود و خروج انبار را صادر نمود.
چاپ لیبل نیازمند دستگاه لیبل پرینتر است. بسته به شرایط انبار و میزان لیبل مورد نیاز، می توان از پرینترهای صنعتی، نیمه صنعتی یا رومیزی استفاده کرد. به طور طبیعی برای انبارهای بزرگ با تراکنش بالا، پرینترهای صنعتی مورد نیاز است و برای انبارها و فروشگاه های کوچک پرینتر رومیزی کفایت می کند.
خلاصه نکات شناسه اصالت قطعات خودرو
در این مقاله به یکی از موضوعات مهم و ضروری در بازار لوازم یدکی، یعنی شناسه اصالت قطعات خودرو، پرداخته شد. ضرورت و اهمیت آن به دلایل مختلف است. اول اینکه کیفیت این قطعات اهمیت بسیاری دارد، چون در صورت عدم کیفیت ممکن است به جان و مال انسان ها صدمات جبران ناپذیر وارد کند. از طرف دیگر بازار بسیار بزرگی برای درآمدزایی قطعه سازان و فعالان این حوزه است، پس از این لحاظ هم باید مورد نظارت قرار گیرد که امکان سوء استفاده کاهش یابد. در نهایت چون ورود غیرقانونی لوازم یدکی و قطعات خودرو، باعث افزایش کالاهای بی کیفیت شده و همچنین فضا را برای قطعه سازان داخلی تنگ کرده است، نظارت دقیق در این زمینه جهت جلوگیری از قاچاق کالا و فرار مالیاتی، نیز اهمیت دارد.
شناسه اصالت قطعات خودرو ابزاری است که برای نظارت بهترو سریعتر و همچنین پیشگیری از مشکلات یاد شده، طراحی و عرضه شده است. این شناسه از طرف سامانه جامع تجارت ایران صادر می گردد. کلیه واحدهای تولید، توزیع و واردات لوازم یدکی و قطعات خودرو برای دریافت و نصب این شناسه جهت تک تک کالاهای خود الزام قانونی دارند. طبق طرح مبارزه با کالای قاچاق، ناایمن و تقلبی لوازم یدکی، دریافت و نصب این شناسه برای 55 قلم کالا، اجباری است. در این مقاله جزئیات قانونی مربوط به شناسه اصالت خودرو، همچنین نحوه دریافت آن به طور مفصل شرح داده شده و همچنین فهرست کامل 55 قلم کالای مشمول طرح آمده است.
در پایان مقاله نکات مهمی در مورد نحوه انبارداری صحیح فروشگاه ها و محل های توزیع لوازم یدکی و قطعات خودرو ارائه شده است. امید است این مقاله بتواند برای تولیدکنندگان، وارد کنندگان، توزیع کنندگان قطعات خودرو و تمام فعالان این حوزه مفید واقع شود.
منابع:
- سلامت دارو ایرانیان
- پاپیروس پارس مهر